Zęby mleczne, ząbkowanie, higiena jamy ustnej niemowlaka – to tematy bardzo istotne i często poruszane, w gronie młodych rodziców. Jak się okazuje, nawet ten pozornie prozaiczny temat, jest w stanie wzbudzić spore emocje. Na forach dla świeżo upieczonych mam i tatusiów często można spotkać się z pytaniami takimi jak : „Jak dbać o dziąsła niemowlaka? ”, „Które zęby są mleczne u dzieci?”, „Czy trzeba czyścić język u niemowląt?”, a także wieloma podobnymi, oscylującymi wokół zagadnień związanych z higieną jamy ustnej maluchów. Zachęcamy do zapoznania się z artykułem w celu znalezienia odpowiedzi na powyższe zapytania.
Ile mleczaków ma dziecko, które zęby są mleczne u dzieci?
Liczba mleczaków i zębów stałych jest różna. Podczas gdy dorosły człowiek, z reguły, posiada 32 zęby, dzieci mają w sumie 20 zębów mlecznych. Składa się na nie 10 zębów w górnej i 10 zębów w dolnej szczęce.
Które zęby są mleczne u dzieci?
Aby odpowiedzieć, na często zadawane przez rodziców pytanie- „Które zęby są mleczne u dzieci?” należy podkreślić, że zęby mleczne znacznie różnią się wyglądem od zębów stałych i można rozpoznać je gołym okiem. Na zęby mleczne składają się: siekacze, kły i zęby trzonowe. Dzieci, które zakończyły okres ząbkowania posiadają: osiem siekaczy, cztery kły i osiem zębów trzonowych. Warto dodać, że to, które zęby są mleczne u dzieci można rozpoznać na podstawie rozmiaru, kształtu, koloru i długości korzeni zęba. Tak zwane, mleczaki są o wiele słabiej zmineralizowane i mają cieńsze, od zębów stałych, szkliwo, w związku z czym łatwiej ulegają próchnicy. Także korzenie zębów mlecznych są stosunkowo cienkie i krótkie. Powyższe czynniki powodują, że właściwa pielęgnacja i higiena zębów mlecznych ma wyjątkowe znaczenie i powinna być egzekwowana już od pierwszego, mlecznego ząbka.
Pielęgnacja zębów mlecznych
Dobrą praktyką związaną z początkami dbałości o higienę jamy ustnej maluchów jest przemywanie bezzębnych dziąseł przegotowaną wodą przy pomocy gazika. Zabieg ten będzie miał szczególne znaczenie w przypadku dzieci karmionych butelką, która sprzyja infekcjom bakteryjnym w jamie ustnej niemowląt. Jest to oczywiście wskazanie, często bardzo trudne do zrealizowania ze względu na popularną praktykę usypiania niemowląt podczas jedzenia. Choć pominięcie takiego zabiegu pielęgnacyjnego nie będzie bardzo poważnym problemem, to w sytuacji pojawienia się pierwszych ząbków należy bezwzględnie dbać o ich czystość.
Próchnica butelkowa
Podawanie mleka modyfikowanego zwiększa ryzyko powstawania próchnicy zębów mlecznych u niemowląt i małych dzieci. Ryzyko to jest tym większe jeśli dziecko jest usypiane podczas picia mleka z butelki lub jest nią karmione w nocy. Obecny w podawanych dzieciom kaszkach i mleku modyfikowanym cukier, w postaci sacharozy laktozy lub fruktozy, jest rozkładany przez bakterie, które stopniowo osłabiają szkliwo i wpływają na rozwój próchnicy. Próchnica butelkowa objawia się, początkowo, białymi plamkami lub smugami widocznymi na szkliwie zębów, które z czasem przekształcają się w ciemne i dobrze widoczne zmiany. Aby zapobiec powstawaniu i rozprzestrzenianiu się próchnicy należy dołożyć wszelkich starań by zęby mleczne były czyszczone, już od momentu pojawienia się pierwszego z nich. Dodatkowo, warto zrezygnować z nocnych karmień dziecka, które ukończyło pierwszy rok życia. W razie potrzeby, dobrym wyjściem jest dopajanie dziecka wodą, jeżeli w nocy jest ono spragnione. Podawanie w nocy kaszek i soków bardzo szybko doprowadza do demineralizacji, osłabienia i zniszczenia delikatnych zębów mlecznych. Jak wskazują eksperci, maluch, który ukończył pierwszy rok życia nie wymaga już dokarmiania go podczas snu. Jeśli jednak istnieje taka potrzeba, należy po każdym karmieniu umyć dziecku zęby.
Karmienie piersią, a skłonność do próchnicy
Kolejnym tematem, wzbudzającym bardzo duże emocje wśród rodziców jest karmienie piersią dzieci, które posiadają już komplet zębów mlecznych. Jak się okazuje, karmienie piersią znacznie różni się od karmienia butelką, pod względem negatywnego wpływu na stan uzębienia dzieci. Pierwszą znaczącą różnicą jest skład mleka kobiecego. Najświeższe badania donoszą, że mleko matki zawiera substancje mające działanie zapobiegające namnażaniu i przyleganiu do szkliwa bakterii paciorkowców jamy ustnej – Streptococci (jest to główna bakteria odpowiedzialna za próchnicę). Działanie takie wykazują, obecne w mleku matki, bakterie kwasu mlekowego Lactobacilli, ludzka kazeina oraz immunoglobuliny IgA. Dodatkowo, samo mleko kobiece, w porównaniu z mlekiem modyfikowanym wykazuje o wiele niższy potencjał próchnicotwórczy. Tym niemniej, duża grupa specjalistów zaleca odstawienie dziecka od nocnych karmień piersią po pierwszym roku życia. Podobnie jak ma to miejsce w przypadku karmienia butelką, roczne dziecko może przespać około 10 godzin, bez konieczności dokarmiania go w tym czasie.
Kiedy wypadają zęby mleczne?
Z reguły, pierwsze zęby mleczne wypadają dziecku w okolicach szóstego roku życia. Choć zdarzają się przypadki wcześniejszego rozpoczęcia procesu wymiany zębów mlecznych na stałe można przyjąć, że dolną granicą jest wiek sześciu lat. Proces ten kończy się kilka lat później, kiedy dziecko ma około 11-12 lat.
Zapobieganie próchnicy zębów mlecznych za sprawą zbilansowanej diety
Poza higieną jamy ustnej bardzo ważną rolę w profilaktyce próchnicy zębów odgrywa odpowiednia dieta. Warto wiedzieć, że witaminy takie jak: D, C, A i witaminy z grupy B mają bezpośredni wpływ na stan jamy ustnej – zarówno samych zębów, ale też błony śluzowej i dziąseł. Bardzo ważna jest także odpowiednia podaż fosforu, wapnia i magnezu. Minerały te są odpowiedzialne za stan tkanki zębów, jej optymalną mineralizację i odporność. Ich niedobór może skutkować kruchymi, łamliwymi zębami oraz różnymi chorobami przyzębia. Dostarczanie powyższych składników, w ramach zbilansowanej diety, będzie szczególnie istotne w dzieciństwie, kiedy zęby dopiero powstają. Zadbanie o stan uzębienia, już na samym początku życia, wpłynie na utrzymanie zębów i całej jamy ustnej w dobrym stanie na długie lata.
