Prawidłowy zgryz to nie tylko piękny uśmiech, ale przede wszystkim zdrowe zęby. Jak wiadomo decydują one o estetycznym wyglądzie nie tylko twarzy. Jednak najistotniejszą i bardzo ważną ich funkcją jest właściwy udział w procesie trawienia.
Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że obok groźnych chorób zębów takich jak próchnica czy paradontoza, jedną z głównych przyczyn erozji szkliwa, prowadząca w konsekwencji do dysfunkcji całego aparatu jamy ustnej jest mniej znana z nazwy – nieprawidłowo funkcjonująca okluzja zebowa.
Mimo że wiele osób nie zdaje sobie sprawy z następstw zaburzeń w jej obszarze, dla lekarza stomatologa ich zdiagnozowanie i leczenie jest niezwykle istotnym elementem profilaktyki zdrowia całej jamy ustnej, czyli dbania o jej stan użyteczności i estetyki.
Co to jest okluzja w stomatologii?
Okluzja zebowa jest to odpowiednia pozycja stykania się zębów górnych z dolnymi. Mówi o relacji funkcjonalnej między zębami, mięśniami oraz stawami skroniowo-żuchwowymi.
Zależy więc od czynników, którymi są: położenie i kształt zębów, napięcie mięśni łączących żuchwę ze szczęką oraz położenie kłykcia w stawie skroniowo-żuchwowym.
Nie należy bagatelizować symptomów, które wysyła nieprawidłowo funkcjonująca okluzja zebowa, ponieważ jej nieleczenie może skutkować utratą zębów. Poza tym spowodowane nią nieprzyjemne dolegliwości w postaci odczuwania chronicznego napięcia i bólu głowy, a nawet szyi i pleców z czasem będą coraz trudniejsze do zniesienia.
Objawy choroby okluzyjnej
Nieprawidłowy kontakt między górnymi a dolnymi zębami i ich niedopasowanie w stosunku do stawu skroniowo-żuchwowego i mięśni dają często objawy mylone przez pacjentów z erozją szkliwa, spowodowaną działaniem niszczących strukturę zębów kwasów znajdujących się w pożywieniu oraz w żołądku. Bywa też mylona z bruksizmem, czyli nadmiernym zaciskaniem zębów i zgrzytaniem, głównie podczas snu.
Okluzja charakteryzuje się startymi i przemieszczonymi zębami, chory odczuwa napięcie mięśni żucia i ma problemy w stawie skroniowo-żuchwowym. Starte szkliwo najłatwiej poznać po kolorze – jeśli nasze zęby mają żółty kolor oznacza to, iż została odsłonięta starciem druga głębsza warstwa. Bagatelizowanie i nieleczenie takich ubytków prowadzi do kolejnych dolegliwości takich jak chroniczne napięcia i bóle głowy, okolic twarzy, a nawet szyi i pleców. W konsekwencji może to niestety prowadzić do utraty zębów.
Chorobie okluzyjnej towarzyszą także inne niepokojące objawy takie jak:
– zgrzytanie zębami i podświadome ich zaciskanie w sytuacjach stresowych,
– kruchość i ruchomość zębów,
– wychylenie zębów do przodu,
– nadwrażliwość na ciepło lub zimno,
– ból przy gryzieniu,
– migreny,
– przeskakiwanie w stawie skroniowo-żuchwowym (może temu towarzyszyć trzeszczenie lub trzask).
Zaobserwowanie u siebie któregokolwiek z tych sygnałów jest przesłanką konieczności udania się do gabinetu stomatologicznego, aby lekarz jak najszybciej mógł odpowiednio zdiagnozować powody tych nieprawidłowości i ocenić sposoby leczenia, jakie należy podjąć w celu uniknięcia dalszych przykrych dla zdrowia konsekwencji.
Metody leczenia choroby okluzyjne
W celu właściwej diagnozy, po zgłoszeniu dolegliwości przez pacjenta dentysta w trakcie wizyty powinien na początku pobrać wyciski szczęki i żuchwy. Na ich podstawie wykonuje się modele gipsowe odzwierciedlające stan okluzji wraz z kształtem zębów, świadczące o stanie całego aparatu zgryzu. Jednocześnie badane są również inne istotne dla opracowania całego przebiegu leczenia parametry. Dzięki na przykład zastosowaniu łuku twarzowego lekarz oszczędza pacjentowi bardzo męczącej, czasochłonnej, nieprzyjemnej, a często nawet bolesnej procedury dopasowania uzupełnienia w jamie ustnej. Łatwość posługiwania się łukiem twarzowym, bezpieczeństwo przenoszenia danych dzięki transferowi, jak również trwałość oraz jakość wykonania praktycznych i bardzo precyzyjnych artykulatorów ustanowiły standard współczesnej protetyki oraz funkcjonalnej stomatologii. Artykulator oferuje, bez dodatkowego czasu w porównaniu do konwencjonalnych metod, komfortowe leczenie również w przypadku danych potrzebnych do ustalenia jaki przebieg ma okluzja zebowa.
Dzięki opracowanym metodom badawczym stomatolog może ocenić, czy faktycznie podłożem dolegliwości, które powodują cierpienie pacjenta jest okluzja zebowa oraz jaki rodzaj leczenia będzie najskuteczniejszy w tej sytuacji.
W diagnozowaniu choroby lekarze korzystają z bardzo zaawansowanych technik elektronicznych kalki T-scan. Dzięki temu otrzymany wynik jest bardzo czytelny i można go zobaczyć w postaci wykresu na ekranie monitora.
W związku z tym, że każdy przypadek okluzji jest inny i może mieć inne podłoże, jego sposób i przebieg leczenia muszą być ustalane indywidualnie dla pacjenta i dla stopnia zaawansowania choroby czy stanu jamy ustnej. Ważne jest aby samemu unikać czynników mogących prowadzić do tego schorzenia, do których należą zaniedbania w profilaktyce i leczeniu zębów oraz takie szkodliwe nawyki jak gryzienie długopisu czy obgryzanie paznokci.
